Nếu xét trên bình diện quốc tế, truyện trinh thám Việt Nam hẳn ở một vị thế khiêm tốn. Dù vậy, không thể phủ nhận, văn học trinh thám trong nước đang không ngừng phát triển với những tác phẩm đáng chú ý.
Mình là một độc giả nhiệt thành của dòng văn học trinh thám với số lượng đầu sách đã đọc có thể vượt quá 200. Nhưng có một điều mình cảm thấy khá xấu hổ, đó là mình có xu hướng sính ngoại khi tìm mua sách trinh thám để đọc, dù mình cực kỳ không thích tính cách sính ngoại chút nào.
Cụ thể, mình có thể không đắn đo quá nhiều khi mua một cuốn tiểu thuyết trinh thám của Agatha Christie, Higashino Keigo, Yukito Ayatsuji,… Đó là những cái tên lớn bảo chứng cho chất lượng tác phẩm trinh thám. Thế nhưng khi nhắc đến truyện trinh thám Việt Nam, mình lại khá dè chừng.
Mãi đến khoảng một năm đổ lại đây, được tiếp cận nhiều hơn với các tác phẩm điện ảnh trinh thám chuyển thể chất lượng, cộng thêm phục vụ cho quá trình viết cuốn tiểu thuyết trinh thám đầu tay, mình đã phóng khoáng hơn với các đầu sách trinh thám trong nước. Và mình nhận ra, tiểu thuyết trinh thám của Việt Nam cũng đầy tính ly kỳ, hấp dẫn, gay cấn chẳng kém.
Vậy, trong bài viết này, mình sẽ tổng hợp những đầu sách trinh thám hấp dẫn, đáng đọc, theo ý kiến chủ quan của mình, để giới thiệu với bạn. Bên cạnh đó, mình cũng sẽ chia sẻ một vài quan điểm cá nhân về dòng văn học trinh thám trong nước. Xin mời bạn theo dõi.
Những tác phẩm truyện trinh thám Việt Nam đáng đọc
Văn học trinh thám Việt Nam vẫn có rất nhiều tác phẩm chất lượng, không thua kém văn học nước ngoài. Dưới đây là một số tác phẩm như vậy. Nếu đã từng đọc qua, bạn hãy để lại bình luận nhé.
Trại Hoa Đỏ – Di Li
Mình biết tới Trại Hoa Đỏ của nhà văn Di Li qua series phim chuyển thể cùng tên chiếu trên Netflix của đạo diễn Victor Vũ. Nhưng nếu đã đọc truyện, bạn sẽ phát hiện nội dung truyện đen tối hơn trên phim rất nhiều.
Câu chuyện trong cuốn tiểu thuyết xoay quanh cuộc sống của Vĩ, một cô gái thành thị. Vĩ được Lưu, chồng cô mua tặng và chuyển đến sống tại một khu nghỉ dưỡng nằm tít trong rừng sâu hẻo lánh. Xung quanh khu nghỉ dưỡng được trồng rất nhiều một loài hoa bản địa có sắc đỏ rực rỡ nên được gọi là Trại Hoa Đỏ.
Ngay khi đến nơi đây, Vĩ đã cảm nhận những điều kì lạ, bất an của khu nghỉ dưỡng này. Bầu không khí u ám, những người dân tộc thiểu số lập dị, những truyền thuyết ma quái. Đặc biệt là lời nguyền của dòng họ Quách: mỗi đời đều có một cô gái trinh trắng treo cổ tự vẫn. Điều này khiến Vĩ liên tục rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi mơ hồ. Và cũng từ khi có sự xuất hiện của Vĩ, Trại Hoa Đỏ bắt đầu xuất hiện những cái chết bí ẩn, bao gồm cả trinh nữ cuối cùng của dòng họ Quách. Trong cơn sợ hãi và lo lắng tột độ, Vĩ cậy nhờ sự giúp đỡ của cảnh sát hình Phan Đăng Bách. Càng điều tra, Bách càng lần ra được những mối liên kết phức tạp giữa Trại Hoa Đỏ và những án mạng kia.
Trại Hoa Đỏ không thuần túy là một cuốn tiểu thuyết trinh thám, mà còn phơi bày những góc tối tắm của con người. Lòng tham và dục vọng có thể thao túng và hủy hoại những giá trị đạo đức ra sao.
Câu Lạc Bộ Số 7 – Di Li
Mình mất khoảng một tuần dể đọc xong cuốn Câu Lạc Bộ Số 7 này. Tương tự Trại Hoa Đỏ thành công trước đó, Câu Lạc Bộ Số 7 tiếp tục mang phong cách trinh thám kinh dị, nhưng sự rùng rợn được đẩy lên cao hơn.
Câu chuyện mở đầu bằng cái chết bí ẩn của bảy cô gái trẻ trung, xinh đẹp. Các nạn nhân gặp nạn trong những hoàn cảnh hoàn toàn khác nhau. Người gặp tai nạn, người bị sát hại, người bị ngã xuống vực,… Hiện trường, thời gian gặp nạn của họ hoàn toàn không có liên hệ nào với nhau. Tuy nhiên, đằng sau 7 cái chết là một âm mưu vô cùng tàn độc, đầy mê tín.
Đảm nhận vai trò điều tra phá án vẫn là cánh sát hình sự Phan Đăng Bách. Hành trình điều tra dẫn Bách đến dấu vết của một hội kín kỳ lạ, nơi các thành viên hội tự xưng mình là những vĩ nhân của nhân loại như: Đức Phật, Chúa Jesus, Newton, Chopin, Immanuel Kant… Dù vậy, đằng sau vỏ bọc tri thức và tôn giáo, là những con người vô tính – không bị ái dục hay tình yêu hấp dẫn. Họ tìm kiếm sự thuần khiết tuyệt đối, tách biệt khỏi mọi ràng buộc cảm xúc.
Tư tưởng này đã bị thao túng và trở nên cực đoan bởi người cầm đầu giáo phái. Hắn cho rằng tình ái là dơ bẩn, cần được thành trừng khỏi thế giới. Để hiện thực hóa lý tưởng bệnh hoạn, hắn dựng nên một “thánh nữ trinh khiết” từ các bộ phận cắt xén trên cơ thể của những cô gái xấu số, những nạn nhân mà hắn cho rằng đã bị ô uế bởi tình yêu. Chính người yêu của Bách cũng trở thành nạn nhân của giáo phái này.
Series Thám tử Kỳ Phát của Phạm Cao Củng
Phạm Cao Củng được mệnh danh là vua truyện trinh thám Việt Nam. Ông là cây bút trinh thám nổi danh thuộc thế kỷ trước với tuyển tập các truyện ngắn viết về chàng thám tử Kỳ Phát. Có thể kể tên một số truyện ngắn như: Án mạng thứ Sáu, Chiếc tất nhuộm bùn, Nhà sư thọt, Vết tay trên trần, Kỳ Phát giết người,…
Những sáng tác của Phạm Cao Củng ít nhiều chịu ảnh hưởng bởi văn học trinh thám Tây phương. Hình mẫu dễ nhận thấy nhất chính là nhân vật thám tử Sherlock Holmes của Conan Doyle. Tuy nhiên, Phạm Cao Củng đã khéo léo đưa những yếu tố văn hóa Việt Nam xưa, cụ thể là chất dân dã của người dân Bắc Bộ, vào trong sáng tác. Điều này giúp cho các truyện trinh thám do ông viết vừa chứa đựng tính hấp dẫn, ly kỳ theo đúng kiểu phương Tây nhưng vẫn mang đậm dấu ấn bản địa.
Tuyển tập truyện trinh thám của Phạm Cao Củng hiện đã được tái bản với diện mạo mới toanh.
Series Trinh thám Trắng – Kim Tam Long
Mặt Nạ Trắng, Ẩn Ức Trắng, Thảm Kịch Trắng là những sáng tác nổi bật trong giới truyện trinh thám Việt hiện nay của tác giả Kim Tam Long. Chùm tác phẩm này còn được biết đến với tên gọi là “series trinh thám trắng”.
Điểm chung của các tiểu thuyết trinh thám do Kim Tam Long chấp bút đều xoay quanh về chủ đề hôn nhân và gia đình trong xã hội Việt Nam hiện đại. Những vụ án ly kỳ, hấp dẫn được xây dựng trong một bầu không khí gay cấn và kinh dị. Xin lấy ví dụ như cuốn Mặt Nạ Trắng được cho ra mắt năm 2018, cũng là tác phẩm trinh thám đầu tay của nam nhà văn trẻ.
Câu chuyện trong Mặt Nạ Trắng khởi nguồn từ một bị kịch đẫm máu trong quá khứ. Một gia đình thợ rèn bị sát hại dã man trong đêm tối bởi 3 kẻ thủ ác. Sau cái chết thảm khốc của họ, một nhân vật mang mặt nạ trắng xuất hiện với chiếc búa giống như của người thợ rèn quá cố xuất hiện, liên tiếp hạ sát những kẻ gây ra tội ác. Người dân cho rằng đó là hồn ma của người thợ rèn quay lại báo thù. Nhưng sự việc chưa hề dừng lại ở đây. Nhiều thế hệ sau, hậu duệ của 3 kẻ sát nhân năm xưa vào luôn bị lời nguyền của người thợ rèn đeo bám.
Bước vào thế giới của Mặt Nạ Trắng, người đọc như được tác giả dẫn dắt vào một mê cung với nhiều ngã rẽ. Người đọc phải tự mò mẫm trong bóng tối để tìm xem đâu là lối đi đúng đắn. Xuyên suốt mạch truyện, tác giả đã khéo léo cài cắm những manh mối rời rạc, nhưng có vai trò tạo nên một bức tranh tổng thế. Và sự thật đằng sau chỉ được hé lộ khi những mảnh ghép này được chắp nối với nhau thành một mạch liên kết.
Mặt Nạ Trắng được độc giả đánh giá cao bởi những cú “lật bàn” bất ngờ, càng về cuối câu chuyện càng sâu sắc, khiến người đọc như lênh đênh vô định giữa những con sóng cảm xúc: đau lòng có, phẫn nộ có, xót xa có. Qua đó, câu chuyện khẳng định sự hiện diện của luật nhân quả. Và hơn hết, đứng giữa lằn ranh thiện và ác, chính quyết định của con người mới tạo nên số phận của họ chứ không phải định mệnh do một đấng toàn năng nào đó sắp đặt sẵn, mà chẳng thể đổi dời.
Minh Mạng Mật Chỉ – Giản Tư Hải
Để nói về Minh Mạng Mật Chỉ của tác giả Giản Tư Hải, dù có phần khập khiễng, nhưng mình thấy nó mang hơi hướng những tác phẩm của Dan Brown với vị giáo sư khả kính Robert Langdon. Thế giới của những chuyến phiêu lưu, mật mã, kho báu bị chôn giấu, các hội kín,…
Vốn là người thích tìm hiểu về lịch sử nên Minh Mạng Mật Chỉ đã thực sự thu hút mình ngay từ tiêu đề. Một câu chuyện bí ẩn ở thời vua Minh Mạng, một trong những vị vua kiệt suất của đất nước trong thời phong kiến, thì thực sự đã tạo ấn tượng từ cái nhìn đầu tiên rồi.
Minh Mạng Mật Chỉ xoay quanh chuyến hành trình đến Huế của Kỳ Phương, một người say mê cổ vật, để khám phá về một kho báu bí ẩn của vua Minh Mạng, được cho là đang cất giữ ngay tại kinh thành Huế.
Câu chuyện bắt đầu khi Kỳ Phương nhận lời mời của một hậu duệ 9 đời của hoàng tộc triều Nguyễn là Tôn Nữ Bạch Lan, để giúp dịch các thư tịch cổ. Từ đây, Kỳ Phương rơi vào âm mưu của một tổ chức bí ẩn lâu đời tên Hội Đạo Sĩ Cơ Mật.
Trong một nghi lễ kỳ bí, anh chứng kiến một vụ án mạng rồi trở thành nghi phạm, và bị cuốn vào một cuộc tranh đấu giữa các thế lực ngầm với lòng tham chiếm đoạt kho báu cổ xưa. Tham vọng đã khiến những kẻ này mờ mắt, mất đi nhân tính và ra tay tiêu diệt lẫn nhau. Nhờ kiến thức uyên thâm, Kỳ Phương từng bước khám phá từng mảnh ghép bí ẩn của câu chuyện, lật tẩy những kẻ chủ mưu đứng sau.
Bất ngờ của câu chuyện đó là mật mã dẫn đến kho báu được ẩn giấu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, một tác phẩm quá đỗi quen thuộc với người Việt. Và kho báu mà bao kẻ săn lùng vốn dĩ chẳng phải vàng bạc đá quý, mà là một di sản văn hóa quý giá hơn tất thảy vàng bạc của triều Nguyễn.
Một điều mình thích nữa ở cuốn sách là tác giả đã cho mình đi khám phá những lối đi bí mật bên dưới Kinh Thành Huế cổ kính, cảm giác giống như đang đọc Biểu Tượng Thất Truyền (The Lost Symbol) của Dan Brown vậy.
—
Tạm kết:
Phần này mình đã liệt kê danh sách những cuốn tiểu thuyết trinh thám Việt Nam hấp dẫn, đáng đọc theo ý kiến cá nhân của mình, nên danh sách chắc chắn sẽ còn cập nhật thêm trong tương lai.
Nếu có một cuốn sách trinh thám Việt nào đó bạn thích mà chưa có trong danh sách này, hãy đề xuất trong bình luận để mình trải nghiệm với nha.
Trong phần sau, mình sẽ cung cấp một số thông tin về sự hình thành và phát triển của văn học trinh thám Việt Nam. Nếu bạn không thích có thể bỏ qua phần này nhé!
“Buổi bình minh” của văn học trinh thám Việt Nam
Thế kỷ 20, văn học Việt Nam bước vào tiến trình hiện đại hóa với sự hình thành của chữ Quốc ngữ, sự xuất hiện của báo chí, nghề in, xuất bản, cũng như các phong trào dịch thuật, phiên âm các tác phẩm văn học từ Trung Quốc và phương Tây. Đi cùng với một nền văn học mới là một thế hệ độc giả mới với nhu cầu thưởng thức nghệ thuật khác biệt. Điều này trở thành động lực quan trọng để những nhà văn đương thời thử nghiệm những thể loại văn học mới phù hợp hơn với thị hiếu của độc giả. Đây là nền tảng để văn học trinh thám hình thành.
Thực tế, trước khi thể loại văn học trinh thám ra đời tại Việt Nam, độc giả đương thời đã say mê với những câu chuyện phá án li kỳ, bí hiểm trong những truyện công án của Trung Quốc. Có thể kể ra những cái tên nổi bật như Đồ Long Kỳ Án (1896) hay Bao Công Kỳ Án (1925). Bên cạnh đó, những tác phẩm trinh thám của phương Tây cũng đã bắt đầu được dịch và phổ biến rộng rãi đến bạn đọc trong nước, nhất là giới trí thức mới, từ những năm 20-30 của thế kỷ 20 với loạt tác giả nổi tiếng như Edgar Allan Poe, Conan Doyle, Maurice Leblanc, Gaston Leroux, Georges Simenon,…
Nhờ những động lực này, thể loại văn học trinh thám trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của độc giả tại các đô thị lớn lúc bấy giờ.
Người đặt viên gạch đầu tiên cho truyện trinh thám tại Việt Nam là nhà văn Biến Ngũ Nhy. Ngay từ năm 1917, mục Mật thám truyện trên Công Luận báo do ông nắm giữ đã dịch và đăng tải các tác phẩm trinh thám nước ngoài. Đáng chú ý, tác phẩm Kim thời dị sử – Ba Lâu ròng nghề đạo tặc được in trên báo Công Luận từ 1917-1920 đã trở thành truyện trinh thám hoàn chỉnh đầu tiên được viết bằng tiếng Việt. Tác phẩm này nhanh chóng chiếm được cảm tình của công chúng.
Sau “phát súng đầu tiên” này, văn học trinh thám Việt Nam, cụ thể tại miền Nam, chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, nhất là trong giai đoạn 1930-1945, với hàng loạt các tác giả tên tuổi như: Nguyễn Chánh Sắt (Gái trả thù cha), Nam Đình Nguyễn Thế Phương (Khép cửa phòng thu, Chén thuốc độc, Giọt lệ má hồng), Sơn Vương (Bát cơm chan máu, Chén cơm lạt, Tướng cướp hào hoa), Bửu Đình (Mảnh trăng thu, Cậu Tám Lọ), Lê Hoằng Mưu (Lá huyết thư, Người bán ngọc), Đức Phú (Châu về Hiệp Phố),… Các tác phẩm này mang dấu ấn võ hiệp phá án của Trung Quốc và trinh thám phương Tây đậm nét, song vẫn khéo léo cài cắm những yếu tố văn hóa bản địa đặc trưng.
Tuy ra đời sau miền Nam nhưng văn học trinh thám ở miền Bắc có tốc độ phát triển vô cùng nhanh chóng. Mở màn với tập truyện Vàng và máu của nhà văn Thế Lữ (1934), được coi là một hiện tượng mới lạ trên văn đàn và được công chúng đón nhận nhiệt thành nhờ lối kể chuyện hấp dẫn, chứa đựng nhiều tình tiết ly kỳ và gay cấn, văn phong gần gũi. Sau đó, Thế Lữ tiếp tục cho ra mắt tập truyện vô cùng nổi tiếng về thám tử Lê Phong gồm: Lê Phong phóng viên (1937), Những nét chữ, Lê Phong và Mai Hương, Đòn hẹn (1939), Gói thuốc lá (1940).
Nếu nhà văn Thế Lữ là người mở đường cho văn học trinh thám ở miền Bắc, thì Phạm Cao Củng được mệnh danh là ông vua truyện trinh thám Việt Nam với nhân vật thám tử Kỳ Phát, có thể ví như Sherlock Holmes của Việt Nam.
Kể từ năm 1936, Phạm Cao Củng đã liên tục cho ra mắt độc giả hàng loạt tác phẩm trinh thám như Vết tay trên trần, Cái gia tài nhà họ Đặng, Máu đỏ lòng son, Chiếc tất nhuộm bùn, Người một mắt, Nhà sư thọt, Kỳ Phát giết người, Đám cưới Kỳ Phát (1942)… Truyện trinh thám do ông sáng tác được đánh giá cao vì nét mộc mạc và rất đỗi gần gũi với người Việt thời đó.
Bên cạnh 2 tên tuổi đình đám nêu trên, văn học trinh thám miền Bắc còn xuất hiện những cây bút nổi bật khác như Bùi Huy Phồn với các tác phẩm như Lá huyết thư, Mối thù truyền kiếp, Gan dạ đàn bà, Tờ di chúc. Hay như Lê Văn Trương với hàng chục tiểu thuyết trinh thám hấp dẫn.
Sau thời kỳ vàng son nửa đầu thế kỉ 20, đặc biệt giai đoạn 1930-1945, văn học trinh thám Việt Nam bắt đầu hạ nhiệt, với sự sụt giảm cả về số lượng tác phẩm và người viết, lẫn chất lượng nghệ thuật.
Từ năm 1945, đất nước ta bước vào hai cuộc trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ để giành độc lập, tự do, toàn vẹn lãnh thổ. Do đó, thể loại văn học trinh thám phải nhường chỗ cho những thể loại văn học mới phù hợp hơn với bối cảnh đất nước như thơ mới, văn xuôi của nhóm Tự lực văn đoàn.
Trong miền Nam, giai đoạn này cũng có sự thay đổi mạnh mẽ về thị hiếu người đọc, khiến vị thế của dòng văn học trinh thám trở nên mờ nhạt và thụt lùi.
Điều gì làm nên sức hấp dẫn của truyện trinh thám Việt Nam?
Đọc qua tiêu đề của phần này, chắc hẳn sẽ có bạn đọc bật cười. Tiểu thuyết trinh thám Việt có sức hấp dẫn ư? Nếu hấp dẫn thì tại sao vẫn đang lép vế ngay trên chính sân nhà?
Thú thật, khi đặt bút viết phần này, mình cũng rất băn khoăn!
Mình cũng là một người hâm mộ nhiệt thành của trinh thám phương Tây và Nhật Bản, còn số lượng tác phẩm trinh thám Việt Nam mình đọc lại khá khiêm tốn. Nhưng suy đi tính lại, mình vẫn quyết định viết ra. Bởi mình tin, trinh thám Việt Nam thực sự có sức hút nào đấy. Đúng vậy, nó đến từ sự gần gũi, và sự thân thương của hai chữ Việt Nam.
Tính gần gũi với người Việt
Truyện trinh thám Việt Nam, do những nhà văn người Việt Nam, có thời gian dài sinh sống và hấp thụ bề dày truyền thống văn hóa Việt Nam, sử dụng ngôn ngữ Việt Nam thân thuộc để viết ra. Điều này sẽ khiến độc giả Việt dễ cảm, dễ hiểu, dễ sống cùng tác phẩm hơn hẳn.
Thử so sánh với những tác phẩm trinh thám Nhật Bản hay của phương Tây mà xem. Riêng việc nhớ tên và đọc đúng tên của nhân vật xuất hiện trong truyện cũng đã là một thử thách với độc giả rồi.
Ngoài ra, có không ít những vụ án sử dụng yếu tố văn hóa bản địa của nước họ, nên độc giả Việt ít nhiều gặp khó khăn để hiểu. Điều này cũng ảnh hưởng khá lớn đến trải nghiệm liền mạch của độc giả với mạch truyện.
Trái lại, chúng ta dễ dàng hiểu được nhưng điều mà tác giả đang đề cập khi đọc một cuốn tiểu thuyết trinh thám Việt. Bởi vì nó quá gần gũi với đời sống thường nhật của chúng ta.
Cốt truyện hấp dẫn
Mình từng cho rằng, ở Việt Nam, các chiến sĩ cảnh sát hình sự quá giỏi nên phần lớn vụ án hình sự đều kết thúc chóng vánh, chẳng thể nào có sự kịch tính như trên phim hay đọc tiểu thuyết. Còn ở phương Tây hay các nước Á Đông phát triển mạnh về dòng văn học này như Nhật Bản hay Trung Quốc, chẳng thiếu các vụ án kinh hoàng hàng chục năm chưa tìm thấy lời giải. Đó hẳn phải là nguồn cảm hứng lớn cho các nhà văn ở những nước đó.
Đó là lý do mình từng cho rằng trinh thám Việt Nam khó phát triển được. Nhưng sự khó khăn mình đề cập theo hướng tích cực. Và mình rất tự hào khi mình đang sống ở Việt Nam, một đất nước có những chiến sĩ cảnh sát vừa tài trí vừa dũng cảm, tốc độ phá án quá nhanh.
Tuy vậy, những cây bút trinh thám Việt Nam vẫn đang nỗ lực tạo ra những tác phẩm hay, có cốt truyện lôi cuốn, li kỳ, lớp lang, nhiều “cú twist xoắn não”, khiến độc giả như lạc vào mê cung các mảnh ghép rời rạc. Và nếu chịu khó tìm đọc, chắc chắn độc giả sẽ được thưởng thức những tác phẩm trinh thám đặc sắc của Việt Nam, chẳng thua kém gì ở các nước trinh thám phát triển mạnh khác.
Đa dạng phong cách
Cũng giống như nền văn học trinh thám nước ngoài, văn học trinh thám Việt Nam cũng có đa dạng các thể loại khác nhau, từ trinh thám cổ điển đến trinh thám kinh dị – linh dị, trinh thám hình sự – chính trị, và đang ngày càng mở rộng hơn nữa thể loại để gửi đến bạn đọc nhiều sự lựa chọn hấp dẫn.
Kết luận
Trên đây, mình đã chia sẻ danh sách một số cuốn truyện trinh thám Việt Nam nổi bật, hấp dẫn. Ngoài ra, mình cũng chia sẻ một vài thông tin về quá trình hình thành và phát triển của văn học trinh thám Việt Nam. Mong rằng những thông tin nêu trong bài viết trên sẽ có gì đó hữu ích cho bạn đọc. Cảm ơn bạn đã bớt chút thời gian theo dõi.
Bạn viết có tham khảo tư liệu từ:
- Bài viết: Nhận diện truyện trinh thám Việt Nam
- Tương lai của văn học trinh thám Việt: Lặng lẽ tìm chỗ đứng riêng
TP.HCM, 11/06/2025
(*) Nếu muốn sao chép, trích dẫn nội dung blog, bạn vui lòng đọc kỹ quy định về Bản quyền tác giả nhé!
Có thể bạn quan tâm:
Xin chào, mình là Thắng Vũ – người chấp bút cho những bài blog bạn đang đọc. Cảm ơn bạn đã đọc “Nhật ký” của mình dù ngoài kia có hàng tỉ blog thú vị khác. Mình sẽ rất vui nếu bạn thích những dòng nhật ký này đấy!